Полиция учаскелік инспекторлары азаматтардың құқықтық тәртібі мен қауіпсіздігін қамтамасыз етуде маңызды рөл атқарады. Олар күнделікті тұрғындармен байланыста болып, құқық бұзушылықтардың алдын алады және азаматтардың өтініштеріне жедел жауап береді. Учаскелік инспектордың жұмысы күтпеген жағдайларға дайын болуды, мұқияттықты және психологиялық тұрақтылықты талап етеді. Петропавл қаласында тәжірибелі қызметкерлердің бірі – Ердәулет Қусаинов, ол 2008 жылдан бері қызмет етіп келеді, деп хабарлайды Social Media.
17 жылдық қызметінде Ердәулет Қусаинов тұрмыстық қақтығыстарды шешуден бастап ауыр оқиғаларға дейін тәжірибе жинақтады. Ол №3 учаскелік полиция бөлімінде қызмет атқарады, бұл бөлім шамамен 13,5 мың адам тұратын ауданды қамтиды. Бөлім вокзал маңында орналасқан – көп адам жүретін, қалалық өмірі қарбалас аймақ.
«Бұрын вокзал алаңында көп кафе болатын, сол кезде жағдай күрделі еді – күн сайын жанжалдар, төбелестер, қылмыстар орын алатын. Бірақ қазір бәрі өзгерді. Бізде жағдай тұрақты», – дейді учаскелік инспектор.
Күнделікті тұрғындар оған өз проблемаларын хабарлау, кеңес алу немесе көмек сұрау үшін келеді, және әрбір өтініш мұқияттықты, түсіністікті және кәсібилікті талап етеді. Міне, осы жерде учаскелік инспектордың барлық міндеттері көрінеді – қақтығыстарды жерінде реттеуден бастап алдын алу шараларын жүргізу және азаматтарға қауіпсіздік бойынша кеңес беру.
«Ең күрделісі – тұрғындармен жұмыс. Адамдар әртүрлі: кейбіреулері өте уайымшыл, эмоционалды – оларды сабырға келтіру, әрқайсысына жеке тәсіл табу қажет. Біреу тұйық, қысылған – оны сөйлестіре білу маңызды. Біздің жұмысымызда нәзік психолог болу керек. Жақсы учаскелік инспектор болу үшін тәжірибе қажет, ал ол тек уақыт өте келе келеді», – дейді Ердәулет Қусаинов.
Күнделікті жұмыс күтпеген жағдайларға толы. Күніне кемінде 2-3 адам келеді, сонымен қатар бірнеше шақыру түседі. Әр оқиғаға тереңдеп кірісіп, барынша көмектесу қажет. Сонымен қатар басқа да жұмыстар атқарылуы тиіс.
Учаскелік инспектор міндеттерінің спектрі кең: азаматтарды қабылдау, хаттамалар рәсімдеу, саусақ іздерін алу, алдын алу шараларын жүргізу. Мысалы, жақында «Участок» атты ауқымды оперативтік-профилактикалық іс-шара аяқталды, ол құқық бұзушылықтардың алдын алу және қоғамдық тәртіпті сақтау үшін өткізілді. Осы іс-шара аясында учаскелік инспекторлар пәтерлерді аралап, тұрғындарға қауіпсіздікті қамтамасыз ету жолдарын түсіндірді.
Ең көп кездесетін қылмыстардың бірі – интернет алаяқтық. Тұрғындарды қорғау үшін учаскелік инспекторлар аралағанда, алаяқтыққа ұрынбау жолдарын түсіндіріп, мәселе туындаған жағдайда қайда жүгінуге болатынын жеткізді. Алаяқтық схемалары туралы хабардарлық болса да, сенгіш азаматтар әлі де алдана береді.
Тұрғындар алаяқтық схемаларын тануды үйреніп жатса да, қылмыскерлер тоқтамайды және жаңа алдау әдістерін ойлап табады. Учаскелік инспекторлар тұрғындарды қорғау үшін тек ескі әдістерді емес, жаңа схемаларды да үнемі ескертіп, профилактикалық жұмыстарды өзгеріп отыратын жағдайға бейімдейді.
Ердәулет Қусаинов мұндай аралаулар тұрғындардан ақпарат жинаумен ғана шектелмейтінін, сонымен қатар адамдарға учаскелік инспектор әрқашан жанында екенін, тек төтенше жағдайда емес, кез келген уақытта хабарласа алатынын еске салатынын атап өтті. Ол өз аумағын, әр пәтерде кім тұратынын, қандай мәселелер туындауы мүмкін екенін білу маңызды екенін айтады, өйткені мәселені алдын ала болжау, салдарын шешуден оңайырақ.
Учаскелік инспектор ауданның жағдайын, тұрғындардың өмірін мұқият бақылайды. Ол үйде кім тұратынын, қандай отбасыларға қолдау қажет екенін, қай жерде қақтығыс болуы мүмкін екенін, қай жерде көршілер арасындағы қарым-қатынас жақсы екенін бағалайды. Инспектордың назарынан әдетте қарапайым адамдар байқамайтын детальдар да қалыс қалмайды: қарттар тұратын пәтерлердің қараңғы терезелері, баспалдақ алаңдарындағы ерекше іздер, үйдегі жаңа адамдар – олардың бақылауды қажет ететіні. Осындай тәсіл проблемаларды уақытында анықтауға, қақтығыстардың алдын алуға және бекітілген аумақта қауіпсіздікті сақтауға мүмкіндік береді.
«Біздің басты қағидамыз – «Заң және тәртіп». Қазіргі кезде полицияға көп жағдай жасалғанын сеземіз. Жұмыс ыңғайлы болды: бұрынғыдай құжаттар үшін органдар арасында жүгірудің қажеті жоқ – деректердің барлығы компьютерде. Қызметтік көлік, техника, байланыс бар. Взаимодействие жүйесі құрылды. Тұрғындарды хабардар ету де оңай – әлеуметтік желідегі чаттар мен топтар арқылы маңызды ақпаратты тез жеткізіп, кері байланыс ала аламыз», – деп хабарлады учаскелік инспектор.
Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев бірнеше рет Қазақстанды ыңғайлы және қауіпсіз өмір ордасына айналдыру жалпы міндет екенін атап өткен. Ел Президентінің айтуынша – қылмыспен күрес, әйелдер мен балаларды қорғау, өмір сүру үшін жайлы және қауіпсіз ортаны қамтамасыз ету – дәл осындай аралаулар, азаматтарды қабылдау, профилактикалық әңгімелер және әр оқиғаға көңіл бөлу арқылы жүзеге асады. Әрбір визит, консультация, кеңес – «Әділетті және Қауіпсіз Қазақстан» құруға кішкентай, бірақ маңызды үлес болып табылады.
«Полиция және басқа құрылымдар билік пен қоғам арасындағы байланысты қамтамасыз етуі керек. Бұл үшін азаматтармен жаңа өзара іс-қимыл мәдениетін қалыптастыру қажет, біздің негізгі қағидатқа толық сәйкес: «мемлекет пен азаматтар – біртұтас». Бюрократиялық кедергілерден арылу керек, олар адамдармен «тірі» жұмысқа кедергі келтіреді. Азаматтардың реформалардың шынайылығына, әділдігіне және мемлекеттің тиімділігіне деген сенімі құқық қорғау органдарының кәсібилігіне тікелей байланысты. Учаскелік инспектордың әлеуетін әрі қарай күшейту қажет, ол іс жүзінде мемлекет пен қоғам арасындағы негізгі делдал ретінде қызмет атқарады», – деді Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев халыққа Жолдауында.
Учаскелік инспектордың жұмысы тек формалды міндеттерді орындаумен шектелмейді, ол тұрғындарға қамқорлық көрсетуге, әр оқиға мен өтінішке мұқият қарауға бағытталған. Күнделікті аралаулар, азаматтарды қабылдау және профилактикалық әңгімелер – бұл адамдардың өздерін қауіпсіз сезінуіне және полицияға сенім артуларына арналған шыдамдылық пен кәсібилікті талап ететін күрделі еңбек.
