Солтүстік Қазақстан облысының Қызылжар ауданында жағалау мен қорғаныс нысандарының қайта жаңарту жұмыстары шешуші кезеңге өтті, деп хабарлайды Social Media.
Солтүстік Қазақстан облысының әкімі Ғауез Нұрмұхамбетов жүргізіліп жатқан жұмыстардың барысын тексерді. Тепличное және Прибрежное елді мекендерінде жер қазу жұмыстарының соңғы кезеңі аяқталуға жақын, ал соңғы кезең — дамбаны темірбетонмен нығайту, реконструкцияны толық аяқтаудағы маңызды қадам болмақ.
Өңір басшысы жұмыстардың сапасы мен мерзіміне ерекше назар аударып, аудан басшылығына құрылыс барысының әр кезеңін қатаң бақылауда ұстауды тапсырды. Сондай-ақ, Прибрежное ауылындағы автожол мен көпір өткелі бойынша жобалық-сметалық құжаттама дайын екенін және ол мемлекеттік сараптамадан өтіп жатқанын айтты. Құрылыс-монтаж жұмыстары келесі жылы басталады деп жоспарлануда.
Бұл құрылыс тек жергілікті маңызы бар жоба емес, соңғы жылдары жиі қайталанып жүрген су тасқынына қарсы шаралар жүйесінің маңызды бөлігі болып табылады. 2024 жылы көктемде Солтүстік Қазақстан облысының көптеген елді мекендері — Тепличное, Большая Малышка, Ольшанка және Заречное ауылдары — су астында қалу қаупіне ұшырап, тұрғындар эвакуацияланған болатын. Сол кезде ТЖМ қызметкерлері, еріктілер мен жергілікті билік өкілдері тәулік бойы жер үйінділерін бекітіп, полиэтиленмен қаптап, тұрғындардың мүлкін көшіруге қатысқан еді.
Сол тәжірибе бүгінгі жұмыстардың тәсілін айқындады. 2024–2025 жылдары облыс көлемінде су тасқынына қарсы көптеген шаралар жүзеге асырылды: жүздеген шақырым дамбалар мен үйінділер салынды және нығайтылды, арналар мен арықтар тазартылды, инфрақұрылымның бүлінген учаскелері қалпына келтірілді.
Жаңа дамбалардың биіктігі артық есеппен жобаланған, бұл алдағы жылдардағы судың көтерілуінен елді мекендерді қорғауға мүмкіндік береді.
Сондай-ақ, 2025 жылғы су тасқыны маусымына дайындық барысында жүздеген техника, мотопомпа мен жүзу құралдары бар жылжымалы топтар белсенді жұмыс істеуде. Маңызды нысандардың бірі — Петропавл гидроторабы, ол 3,76 км ұзындықтағы айналма каналмен толықтырылды, бұл артық суды ерте кезеңде бұруға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, қаланың бірінші көтерілімдегі сорғы станциясы да су басу жағдайында жұмыс істей алатындай етіп қайта жөнделді.
Осы шаралар аясында Қызылжар ауданындағы дамбаларды жөндеу мен нығайту біртұтас қауіпсіздік жүйесінің құрамдас бөлігіне айналды. Бетонмен арматуралау — бұл тек әрлеу емес, дамбаның көктемгі су тасқыны қысымына төтеп беру кепілі. Материал сапасы мен технологияға қойылатын талаптар өте жоғары, өйткені ең аз кемшілік немесе қателік дамба жарылуына әкелуі мүмкін.
Прибрежное ауылындағы жол мен көпір өткелі іске қосылғаннан кейін тек көлік байланысы жақсарып қана қоймайды, сонымен бірге су ағымын реттеу жүйесі де күшейеді. Дұрыс жобаланған көпір мен оның кіреберістері су тасқыны кезінде ағымды бағыттап, дамбаға түсетін қысымды азайта алады.
Әрине, әлі де көп жұмыс бар: топырақты нығайту, бетонның негізге байланысын қамтамасыз ету, артық суды бұру жүйесін ұйымдастыру, сонымен қатар бетонның қатаю кезіндегі температура мен ылғалдылық режимін бақылау қажет. Дегенмен, бүгінгі күні өңір билігі мәселені жүйелі түрде шешуге кіріскені байқалады: бұл тек ағымдағы жөндеу емес, берік әрі ұзақмерзімді инфрақұрылым құру.
Су тасқыны енді бір реттік құбылыс емес — жыл сайын қайталанатын табиғи қауіп, әсіресе өзендер арнасынан асып, мұз кептелістері пайда болатын аймақтарда. Бұрын апатқа қарсы әрекет реактивті сипатта болса (су келгеннен кейін), қазір жұмыстар алдын алу шараларына бағытталған.
Тепличное мен Прибрежное ауылдарының тұрғындары енді өздерін анағұрлым қауіпсіз сезінетін болады — апат ешқашан болмайды деп емес, қорғаныс жүйесі бұрынғыдан әлдеқайда сенімді болғандықтан.
