Петропавл қаласындағы Оқушылар сарайында өңірдің әлеуметтік-экономикалық дамуының негізгі бағыттары, мемлекеттік бағдарламалардың іске асырылуы және алдағы кезеңдегі міндеттер талқыланған барлық деңгейдегі әкімдердің форумы өтті, деп хабарлайды Social Media.
Іс-шараға облыстық басқармалар басшылары, аудан және ауылдық округ әкімдері, мемлекеттік органдар мен қоғам өкілдері қатысты.
Форумның негізгі сессиясына дейін ауылдық округ әкімдеріне арналған тәжірибелік семинар өтті. Ол жергілікті өзін-өзі басқару органдарының қызметінде жасанды интеллектіні қолдану мәселелеріне арналды. Іс-шара Креативті орталықта ұйымдастырылып, қатысушылардың үлкен қызығушылығын тудырды.
Мамандар мемлекеттік қызметшілердің жұмысын жеңілдететін цифрлық технологиялардың мүмкіндіктері туралы айтты — құжаттар дайындаудан бастап азаматтардың өтініштерін өңдеуге, әлеуметтік-экономикалық көрсеткіштерді талдауға және елді мекендерді дамыту жоспарларын жасауға дейін. Қатысушыларға аймақтық деңгейде интеллектуалды жүйелердің сәтті енгізілуінің мысалдары көрсетілді.
Облыстық цифрландыру басқармасының цифрландыру бөлімінің басшысы Нұржан Тоқбаев жасанды интеллектінің әлеуеті біртіндеп ауылдық округтерде де жүзеге асып келе жатқанын атап өтті.
«Облыс деңгейінде жасанды интеллект белсенді түрде енгізілуде. Қазір бұл тәжірибені жергілікті деңгейге таратуды бастадық. Бүгінгі курс ауылдық округ әкімдерін осы үдеріске тартуға, жасанды интеллектінің мүмкіндіктерін көрсетуге және оны қызмет барысында қолдану дағдыларын беруге бағытталған», – деді ол.
Практикум барысында қатысушыларға өңірлік I-hub – стартаптарды қолдау және цифрлық технологиялар саласында мамандар даярлау алаңы таныстырылды. SKO HUB базасында тұрақты түрде тренингтер, хакатондар және шеберлік сабақтары өткізіліп тұрады.
Қатысушылардың арасында Есіл ауданының Николаев ауылдық округінің әкімі Далабай Қабдуалиев те болды. Ол жаңа технологиялардың ауылдық жерлерде басқару тиімділігін арттыруға және жұмысты жетілдіруге көмектесетінін айтты.
«Президент Қасым-Жомарт Тоқаев өз Жолдауында ауылдық округтердің дамуына ерекше назар аударылатынын атап өтті. Қазір барлық ауылдарда ауыз су бар, жолдар жөнделуде, жарықтандыру орнатылған. Биыл округімізде мектепке күрделі жөндеу жүргізілді, себебі балаларға жақсы жағдай қажет. Өткен жылы фельдшерлік-акушерлік пункт жөнделіп, жаңа Мәдениет үйі салынды. Осындай форумдар мен оқыту кездесулері ауылды дамыту мәселелерін көтеріп, тәжірибе алмасуға мүмкіндік береді», – деді ол.
Цифрлық технологиялардың дамуы жергілікті басшыларға жаңа мүмкіндіктер ашып, олардың жұмысын анағұрлым ашық, жедел және тиімді етеді.
Форумның пленарлық бөлігі басталар алдында Қызылжар ауданы Рассвет ауылдық округінің әкімі Абай Шайменов өз тәжірибесімен бөлісті. Ол ауылдың тұрақты дамуы билік, ауыл шаруашылық құрылымдары және халық арасындағы тығыз ынтымақтастықтың нәтижесінде мүмкін болатынын айтты.
«Мен Рассвет ауылдық округінде алты жылдан бері әкім болып жұмыс істеймін. Осы уақыт ішінде нақты нәтижелерге қол жеткіздік. Тірек ауылға интернет тартылды, барлық елді мекендер сапалы ауыз сумен қамтылды. Жолдар жөнделіп, инфрақұрылым дамып келеді, бұл істердің көбісі жергілікті ауыл шаруашылық құрылымдарының қолдауымен атқарылуда. Былтыр су тасқынынан зардап шеккен Семипалатное ауылында шаруашылықтың көмегімен абаттандыру жүргізілді, тұрғындарға көмек көрсетілді, ал мемлекеттік бағдарламалар аясында зардап шеккендерге тұрғын үйлер берілді. Серіктестік басшыларының бірі өз жұмысшысына да үй сатып алып берді», – деді Абай Шайменов.
Оның айтуынша, округте әлеуметтік салаға ерекше көңіл бөлінуде. «Біздің округтегі мектептердің барлығы күрделі жөндеуден өткен және жақсы жағдайда. Скверлер мен қоғамдық кеңістіктер ауыл шаруашылық құрылымдарының күшімен абаттандырылған: заманауи балалар және спорт алаңдары орнатылған, бейнебақылау жүйесі жұмыс істейді. Әрбір елді мекенде медициналық пункт бар, ал Рассвет ауылында қосымша жаңа фельдшерлік-акушерлік пункт пен спорт кешені салынды. Абаттандыру жұмыстары үнемі жалғасуда», – деді ол.
Абай Шайменов ауыл тұрғындарының қауіпсіздігі мен жайлылығы басты назарда екенін айтты. «Барлық ауылдар жарықдиодты шамдармен жарықтандырылған, бейнебақылау жүйесі көшелерді, мектептер мен медицина нысандарын қамтиды. Соның арқасында округте қылмыс дерлік жоқ. Округ құрамында төрт елді мекен бар — Рассвет, Семипалатное, Красная Горка және Водопроводное. Біз Есіл ауданымен шектесеміз және республикалық трасса бойында орналасқанбыз», – деді әкім.
Ол алдағы басым бағыттарға тұрғын үй жағдайын жақсарту және жаңа жұмыс орындарын ашуды жатқызды. «Жақын уақытта екі сүт-тауар фермасын ашу жоспарлануда, бұл жергілікті тұрғындарды жұмыспен қамтуға мүмкіндік береді. Егіншілік пен бау-бақша шаруашылығы қарқынды дамып келеді. Мысалы, біздің фермер Петр Ростряков өз өнімдерімен, оның ішінде картоппен, облыстың жартысына жуығын қамтамасыз етіп отыр», – деді ол.
Форумның пленарлық бөлігін ашқан Солтүстік Қазақстан облысының әкімі Ғауез Нұрмұхамбетов мұндай кездесулердің дәстүрге айналғанын және ашық диалог пен тәжірибе алмасу алаңы болып табылатынын атап өтті.
«Бұл форум – қорытынды жасап, басымдықтарды айқындап, ауылдарды дамыту мен халықтың өмір сүру сапасын арттыруға бағытталған нақты шешімдер қабылдау мүмкіндігі. Ауыл – өңірдің өзегі, жүрегі және болашағы. Ауылдық аумақтарды дамыту, жұмыс орындарын ашу және кәсіпкерлікті қолдау – біздің басты міндеттеріміздің бірі», – деді облыс әкімі.
Ғауез Нұрмұхамбетов өз сөзінде Мемлекет басшысы қойған міндеттерге сәйкес инновациялар мен цифрлық технологияларды енгізудің маңыздылығын атап өтті.
«Бүгінде өңірдің табысы тек экономикалық көрсеткіштермен ғана емес, сонымен қатар өзгерістерге тез бейімделу қабілетімен, цифрлық құралдарды қолдану және инновацияларды енгізумен өлшенеді. Президент Қазақстанды толыққанды цифрлық мемлекетке айналдыруды стратегиялық мақсат ретінде қойды. Осыған орай, біз нақты, үйлесімді және тиімді жұмыс істеуіміз керек», – деді өңір басшысы.
Облыс әкімдігінің мәліметінше, ауыл әкімдерінің құрамы 60 пайыздан астамына, аудан және қала әкімдерінің 28 пайызына жаңарды. Жергілікті өзін-өзі басқару жүйесін реформалау нәтижесінде ауылдық округтердің өз бюджеті мен басқару өкілеттігі артты. Ел бойынша ауылдық округтердің өзіндік жеткіліктілік деңгейі бес жыл ішінде 29,5%-ға жетіп, меншікті кірістер көлемі 3,3 есеге артып, 112,1 млрд теңгені құрады.
Форум барысында облыстық басқарма басшылары, аудан және ауыл әкімдері сөз сөйлеп, инфрақұрылымды дамыту, халықты жұмыспен қамту, жасанды интеллектіні енгізу, кәсіпкерлікті қолдау және «Ауыл аманаты» бағдарламасын жүзеге асыру мәселелерін талқылады.
Облыс әкімінің орынбасары Нұрлан Кенесов жол және инженерлік желілердің дамуы басты міндеттердің бірі екенін айтты. «Жұмыстың сапасына бақылау жасау – әкімдердің жауапкершілік аймағы. Қоғамды белсендірек тарту, бұзушылықтарды тіркеу және оларды жою бойынша шаралар қабылдау қажет», – деді ол.
Цифрландыру мәселелеріне де үлкен көңіл бөлінді. Цифрлық технологиялар басқармасының басшысы Азамат Байтимиров шағын ауылдарды интернетпен қамтамасыз ету үшін антенна-мачта нысандарын орнату жұмыстары жалғасып жатқанын хабарлады. Сондай-ақ аудандық креативті IT-орталықтар құру жоспарланған, онда жастар цифрлық технологиялар мен жасанды интеллект бойынша дағдыларын дамыта алады.
Форумда «Ауыл аманаты» бағдарламасы жеке талқыланды. Ауыл шаруашылығы басқармасының басшысы Дәурен Тоқужинов барлық ауылдық округтердің бағдарламаға белсенді қатыспай отырғанын айтты. 2023 жылы бағдарлама аясында 1,8 млрд теңгеге 236 жоба жүзеге асқан, алайда 186 округтің тек 96-сы ғана қатысқан. Облыс әкімі округ әкімдерін жобаны белсендірек іске асыруға және жаңа жұмыс орындарын құру мен кооперацияны дамытуға бағытталған экономикалық негізделген бастамаларды ұсынуға шақырды.
Ауыл тұрғындарының жұмыспен қамтылуы мәселесі де назардан тыс қалмады. Жұмыспен қамтуды үйлестіру және әлеуметтік бағдарламалар басқармасының басшысы Ринат Ельжасов биыл 10 мыңнан астам адам жұмысқа орналастырылғанын, бірақ кейбір аудандарда көрсеткіштер жоспардан төмен екенін атап өтті. Облыс әкімі әр ауылдың әлеуетін ескере отырып, жаңа жұмыс орындарын ашу бойынша жол карталарын әзірлеуді тапсырды.
«Зенченко және К» командиттік серіктестігінің бас директоры Геннадий Зенченко ауыл жастарының білім алғаннан кейін туған жерлеріне оралмауы алаңдататынын айтты.
«Бізде ауылда өмір сүруге және жұмыс істеуге барлық жағдай жасалған. Мектепті жыл сайын он-он екі түлек бітіріп шығады. Барлығы жоғары оқу орындарына түседі, бірақ ешқайсысы ауылға қайтып келмейді. Неліктен бұлай болып жатқанын түсіну қиын. Бұл үлкен мәселе: бүгінде ауылда жұмыс істегісі келетін адам аз», – деді ол.
Оның пікірінше, бұл мәселені шешу үшін жастарға ауыл шаруашылығы саласына ерте жастан қызығушылық қалыптастыру қажет, ауыл өмірінің тұрақты әрі келешегі бар екенін көрсету маңызды.
Форумда кадрлық қамтамасыз етуге де ерекше назар аударылды. 2025 жыл Қазақстанда Жұмысшы мамандықтар жылы болып жарияланды. Ғауез Нұрмұхамбетовтың айтуынша, еңбек адамдары – елдің тұрақтылығы мен дамуының негізі. Ол солтүстікқазақстандықтардың еңбегінің жоғары бағаланғанын атап өтті: «Қазақстанның Еңбек Ері» атағы механизатор Мұрат Қаражұмановқа берілді, оның еңбек әулетінің жалпы еңбек өтілі 600 жылдан асады.
Форумның қорытындысында өңір басшысы билік, бизнес және қоғам арасындағы өзара іс-қимылдың маңыздылығын атап өтті.
«Әлеуметтік бағытталған бизнес ауылды дамыту ісінде мемлекеттің сенімді серіктесіне айналып келеді. Билік, кәсіпкерлер мен тұрғындар бірігіп әрекет еткен жерде жаңа кәсіпорындар, жолдар мен әлеуметтік нысандар пайда болады. Біздің ортақ мақсатымыз – әр ауылды өмір сүруге, еңбек етуге және бала өсіруге қолайлы мекенге айналдыру», – деді Ғауез Нұрмұхамбетов.
Форум қорытындысы бойынша барлық деңгейдегі әкімдерге мемлекеттік бағдарламаларды іске асыру, инфрақұрылымды дамыту, жұмыспен қамтуды арттыру және ауылдық аумақтарды цифрландыру бойынша нақты тапсырмалар берілді.
