Петропавл қаласындағы Мектеп оқушылары сарайында «Ботай – Ұлы дала мәдениеті» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясы өтті. Бұл шара өңірдің ғылыми және мәдени өміріндегі маңызды оқиғалардың біріне айналды, деп хабарлайды Social Media.
Конференцияның басты тақырыбы – Ботай мәдениеті. Бұл – археологиялық мұраның ерекше қабаты, ол тек Қазақстан тарихы үшін ғана емес, әлемдік ғылыми қауымдастық үшін де үлкен мәнге ие.
Шараға археология, тарих және мәдениеттану саласындағы жетекші ғалымдар мен зерттеушілер қатысты. Қазақстаннан бөлек, қатысушылар қатарында Әзірбайжан, Франция, Түркия, Ресей және АҚШ елдерінің мамандары болды.
«Ғалымдардың, археологтардың және мәдениет саласының өкілдерінің қатысуы Ботайдың Қазақстан үшін ғана емес, бүкіл әлемге маңызды екенін көрсетеді. Бүгінгі конференция ғылыми және мәдени ынтымақтастықты нығайту жолында маңызды қадам болып табылады. Оның нәтижелері бірлескен зерттеулерге жаңа серпін береді деп сенемін», – деді Солтүстік Қазақстан облысының әкімі Гауез Нұрмұхамбетов.
Конференцияға ҚР Премьер-Министрінің орынбасары Ермек Кошербаев қатысып, зерттеулердің маңыздылығын атап өтті. Ол ғалымдарға алғысын білдіріп, мемлекет ғылым, мәдениет пен білім саласын дамытуды белсенді қолдауда екенін айтты:
«Бүгінгі таңда мемлекет осындай зерттеулерге жағдай жасап отыр. Әдебиет, өнер, мәдениет, білім – осының бәрі кез келген халықтың, кез келген мемлекеттің негізін қалыптастырады. Елбасымыз бен Президенттің бұл салаға ерекше көңіл бөлетіні маңызды. Бізге тек осы мүмкіндіктерді тиімді пайдалану қажет», – деді Ермек Кошербаев.
Ботай қонысы Солтүстік Қазақстан облысының Айыртау ауданында орналасқан. Ол 1980 жылы ашылып, энеолит дәуіріне (б.з.д. IV мыңжылдық) жатады. Археологтар мұнда 250-ден астам тұрғын үйді, діни сәулет элементтерін және ежелгі қолөнер технологияларының қалдықтарын анықтады. Архаозоологиялық табындар ерекше мәнге ие – олар әлемдегі алғашқы жылқыны үйретуге тырысқан жерлердің бірі екенін көрсетеді.
Бірнеше онжылдық бойы ескерткішті зерттеу және сақтау жұмыстарында негізгі рөлді Қозыбаев университеті атқарады. 2011 жылы университет «Ботай – Еуразияның жылқы көшпенділерінің тарихи негізі» ғылыми-тәжірибелік жобасын іске асыру үшін Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің Мәдениет комитетімен келісімшартқа қол қойды. Жоба аясында Никольское ауылында тұрақты археологиялық база құрылып, ашық аспан астындағы лагерь мен археологиялық материалдарды өңдеу зертханасы ұйымдастырылды. Сонымен қатар, ескерткішті сақтау және музейлендіру мәселелеріне ерекше көңіл бөлініп, археоэтнопарк құру бастамасы жүзеге асырылуда: энеолит дәуірінің реконструкцияланған тұрғын үйлері, музей экспозициялары, интерактивті форматтар және арнайы туристік маршруттар енгізілуде.
Конференция барысында Ботай қонысын алғаш ашқан, өмірін оның зерттеуіне арнаған профессор Виктор Фёдорович Зайберттің ғылыми мұрасына ерекше назар аударылды. Қатысушылар оның Қазақстан археологиясына қосқан зор үлесі мен Ботай мәдениетін халықаралық деңгейде танымал етуін атап өтті. Виктор Фёдорович туралы жылы естеліктерімен оның туыстары бөлісті:
«Біздің отбасымыз атынан қалада «Ботай» ескерткішін орнатқаны үшін алғысымызды білдіреміз. Виктор Фёдоровичтің еңбегі зая кеткен жоқ – қазір оны бүкіл әлем біледі, мектептерде балалар оның ғылыми еңбектерімен танысады. Ол зерек әрі ізденімпаз адам еді, археологияға 50 жылдан астам уақытын арнады. Оның ісін жалғастырушыларға табыс тілейміз», – деді туыстары.
Конференция қатысушылары осындай шаралардың отандық ғылымды дамытуға, халықаралық байланыстарды нығайтуға және мәдени-тарихи мұраны насихаттауға маңызды рөл атқаратынын атап өтті. Мұндай диалог алаңдары тек ғылыми зерттеулер нәтижесімен бөлісуге ғана емес, ынтымақтастықтың жаңа бағыттарын қалыптастыруға, өткеннің құндылығын болашақ үшін бағалауға мүмкіндік береді.
